Tumenye Amategeko Y'Umuhanda

I.                   AMATEGEKO ABANZA
  1. Ibirebwa n’iri teka (Art 1)
  2. Ibisobanuro  (art 2)
  3. Abakozi babifitiy ububasha (art 3)
  4. Impanuka (art 4)
  5. Ibitegekwa - Ibyakwa  - Ibimenyetso (Art 5)
  6. Uruhushya rwo gutwara ibinyabiziga (art 6 -7)

II.                UBURYO BWO KUGENDA MU MHANDA

  1. AMATEGEKO RUSANGE

  1. Kurinda inzira nyabagendwa n’abayigendamo (art 8-9)
  2. Ibyerekeye abayobozi (art 10 – 11 bis inyamashwa)
  3. Uruhande rugenderwamo mu muhanda (art 12 – 14)
  4. Inkomane  - Gutambuka mbere (art. 15 – 16)
  5. Imiyoborere (art 17 – 18)
  6. Kubisikana no kunyuranaho ( Art 19 – 22)
  7. Icyerekezo kimwe (Art. 23 – 254)
  8. Guhindura icyerekezo (Art; 25)
  9. Umuvuduko n’umwanya hagati y’ibinyabiziga (Art. 26 – 31)
  10. Guhagarara umwanya muto no guhagarara umwanya munini (Art 32 – 35)
  11. Ibinyabiziga ndakumirwa (art. 36 – 37)
  12.  Imirongo y’abasirikare, udutsiko wabanyeshuli, impererekane (Art 38)
  13. Amasiganwa n’andi marushanwa (Art 39 )
  14. Kwambuka amateme n’ibyome (Art 40 )
  15. Uko amatara akoreshwa  (art 41 – 46)
i.                    Amatara –ndanga (art 42)
ii.                  Amatara magufi n’amatara maremare (art 43)
iii.                Kwerekana guhindura icyerekezo n’umuvuduko (Art 44 - 46)
  1. Gukoresha imburira n’imikandara yo kwirinda ibyago (Art 47 – 47 bis)

  1. AMATEGEKO Y’UMWIHARIKO AREBA BAMWE MUBAGENZI


  1. Abanyamaguru (art. 48)
  2. Ibinyabiziga biherekeranyije mubutumwa (art 49 – 50)
  3. Ibinyabiziga bikururwa n’inyamaswa (Art 51)
  4. Utunyamizigo dusunikwa (art. 52)
  5. Amagare, velomoteri n’Amapikipiki (art 53 )
  6. Inyamaswa (Art 54 – 55)
  7. Uburyo bwo kugenda mu byambu no kubibuga by’indege (56 – 56 bis)

III.             IBINYABIZIGA

  1. Uburumbarare (Art 57 – 59)
  2. Imizigo ( Art 60- 66)
  3. Uburemere ntarengwa bwemewe (Art. 67 – 68)
  4. Ibinyabiziga bikururana ( Art 69 – 71)
  5. Uburyo budasanzwe bwo gutwara ibintu (Art 72 – 73)
  6. Ibyerekeye feri (Art 74 )
  7. Amatara y’ikinyabiziga n’ibimenyetso biranga ibinyabiziga n’inyamaswa
i.                    Amategeko  rusange (art 75 - 76)
ii.                  Amategeko yihariye ( Art 77 – 81)
iii.                Inyamaswa n’ibinyabiziga bikururwa n’inyamaswa ( Art 82)
  1. Andi mategeko
i.                    Amahoni ( Art 83)
ii.                  Uturebanyuma (Art 84)
iii.                Ikirahuri gihagarika  umuyaga, ibirahuri; agahanagura – kirahuri ( Art 85)
iv.                Umwotsi, imyuka insaku (Art 86)
v.                  Inziga (Art 87 )
vi.                Amategeko anyuranye ( 88 – 90)

IV.             IBIMENYETSO

  1. Amategeko rusange (91)
  2. Ibyapa byo kumihanda (Art 92 – 106)
i.                    Ibyapa biburira n’ibyo gutambuka mbere (Art 93 – 95)
ii.                  Ibyapa bibuza cyangwa bitegeka (Art 97 – 102°
iii.                Ibyapa biyobora ( Art 103)
  1. Ibimenyetso bimurika (Art 104 – 108)
i.                    ibimenenyetso bimurika byerekana uko bagenda mumuhanda (Art 104 – 106)
ii.                  Ibimenyetso b’amatara amatsa (Art 107 )
iii.                Ibimenyetso ngarurarumuri (Art 108)

  1. Ibimenyetso biri mu muhanda (Art 109 – 112)
i.                    ibimenyetso birombereje (Art 110)
ii.                  Ibimenyetso byambukiranya (Art 111 )
iii.                Ibindi bimenyetso (Art 112)
  1. Ibimenyetso byerekana imirimo n’inkomyi (Art 113 – 114)
  2. Amategeko anyuranye (Art 115 – 120)

V.                IBIRANGA IBINYABIZIGA

  1. Iyandikwa ry’ibinyabiziga (Art 121 – 123)
  2. Ikarita iranga ibinyabiziga (Art 124)
  3. Nomero iranga ikinyabiziga (Art 125 – 128)
  4. Kuvugurura ibyapa n’amakarita aranga ikinyabiziga (Art 129)
  5. Ishyirwaho n’isomeka ry’ibyapa ndanga n’ikimenyetso gitandukanya (Art 130 )
  6. Iyerekana ku binyabiziga bimwe na bimwe ry’amazina, icumbi, na numero yo mu gitabo cy’ubucuruzi bya banyirabyo n’iyerekana ry’mubare ntarengwa wemewe w’abagenzi (art 131)
  7. Ukugendera mu muhanda kw’ibinyabiziga byaherewe nomero ibiranga ahatari mu Rwanda (Art 132)
  8. Ibinyabiziga bigeragezwa ( Art 133)
  9. Ibinyamitende. velomoteri n4ibinyabiziga bisunikwa n’abantu (Art 134)
  10. Imisoro (Art 135)

VI.             IMIGENZURIRE Y’IMITERRERE Y’IBINYABIZIGA

  1. Ikigo gishyinzwe igenzura ry’imiterere y’ibinyabiziga
i.                    ibisobanuro (Art 136 - 137)
ii.                  Ibisabwa mu kwemerwa (Art 138 - 139)
iii.                Inzego z’ibinyabiziga zigomba isuzuma – miterere ( Art 140)
iv.                Imitunganyirize y’igznzura (Art 141 -144)

VII.          KOMITEE Y’IGIHUGU ISHINZWE UMUTEKANO MUMUHANDA (Art 145 – 147)
1.      Abayigize (Art 145 – 147)
2.      Imikorrere (Art 148 - 150)

VIII.       GUFUNGA IBINYABIZIGA  (Art 151 - 155)

IX.             AMAEGEKO Y’INZUBACYUHO, AVANWAHO N’ATANGIRA GUKURIKIZWA ( Art 156 - 159)



IGICE CYA KANE ( IV): IBIMENYETSO

1.      Ibimenyetso bigenga uburyo bwo kugenda mu muhanda birimo ibyiciro bingahe? Bivuge
Ni bitatu (3): art 91.1
-          Ibyapa
-          Ibimenyetso bimurika
-          Ibimenyetso byo mumuhanda

2.      Vuga uko ibitegekwa mu nzira nyabagendwa birushanya agaciro.

-          Ibitegekwa n’abakozi babifitiye ububasha birusha agaciro ibindi bimenyetso. (art 5.6)
-          Ibimenyetso bimurika birusha ububasha ibyapa n’ibimenyetso byo mumuhanda (art 91.2)

3.      ishyirwaho ry’ibimenyetso rigengwa  na nde? Art 91 . 4

-          Minisitiri ushinzwe gutwara abantu n’ibintu ku mihanda y’igihugu n’iy’Imigi
-          Njyanama z’uturere ku byerekeye imihanda y’uturere

4.      Ibyapa byo ku muhanda bigizwe n’ubuhe bwoko bw’ibyapa? Art 92. 1

-          Ibyapa biburira (A)
-          Ibyapa byo gutambuka mbere (B)
-          Ibyapa bibuza (C  )
-          Ibyapa bitegeka (D)
-          Ibyapa ndanga (E)

5.      Ibyapa byo kumuhanda bigomba gushingwa ku ruhe ruhande rw’umuhanda? Art 92. 2
-          Kuruhande rw’iburyo bw’umuhanda

6.      Kubuhe buryo
-          Kubuyo umusozo wo hasi utajya munsi ya 1,50 m cg hejuru ya 2,10 m uhereye kubutaka.

7.      Ubusobanuro bw’icyapa gishobora kuzuzwa , gusiganuwa cg kugenwa n’iki?

-          N’ibyapa by’inyongera

8.      Ibyapa biburira bibereyeho kumenyesha umugenzi iki? Byerekana iki? Bimutegeka iki? Kubera iki? Art 93.1

-          Bibereyeho kumenyesha umugenzi ko hali icyago
-          Byerekana imiterere yacyo
-          Bimutegeka ubwitonzi budasanzwe
-          Kugira ngo imigenzereze ye ihure n’imiterere n’ububi bw’icyago cyerekanwe

9.      Ibyapa byo gutambuka mbere bibereyeho iki? Art 93.1

-          Bibereyeho kumenyesha abagenda mu nzira nyabagendwa amategeko yihariye yo gutambuka mbere mu nkomane.

10.  Ahatari mu nsisiro, ibyapa biburira n’ibyapa byo gutambuka mbere bigomba gushyirwa muntera ingana ite? Art 94.2

-          mu ntera kuva kuri 150 m kugera kurli 200 m y’ahantu habi byerekana

11.  Iyo ahantu icyago cyaranzwe ari harehare uburebure bw’igice cy’inzira nyabaendwa icyo cyago kirimo bushobora kwerekanwa n’ikihe cyapa? (Art 94.4)

-          Icyapa cy’inyongera F:2

12.  Mu nsisiro, ibyapa biburira bigomba gushyirwa he?

-          Iruhande neza rw’ahantu habi

13.  Iyo aho hantu hari kuri iyo nzira nyabagendwa, icyapa kiburira kikaba gishinze aho inzira nyabagendwa iarasukira, bigenda bite? Art 94.6
14.  Icapa cyo gitanga uburenganzira bwo gutambuka mbere gisobora gushyirwa ku nzira nyabagendwa gusa iyo andi mayira yose arasukira mu masangano ariho icyapa gitegeka gutanga inzira cg guhagarara akanya gato (STOP). 95.

-          Icyapa k’inyongera kigizwe n’akarangakerekezo kirabura gashobora kwerekana icyerekezo cy’ahantu habi.

15.  Ibyapa bitegeka n’ibyapa bibuza bitandukanwa bite? Art 97.1

-          Ibyapa bibuza: Bimeze nk’ingasire izengurutswe n’ibara ritukura kandi ubuso bukera (ibibuza guhagarara umwanya muto n’umunini bifite ubuso bw’ubururu)
-          Ingasire igira ibara ry’ubururu iyo icyapa gitegeka.

16.  Ibyapa bibuza n’ibitegeka bikurikizwa mu kihe gice cy’inzira? Art 98

-          Mu gice cy’inzira nyabagendwa kiri hagati y’aho bishinze n’inkomane ikurikiye ku ruhande rw’inzira bishinzeho.

17.  Iyo ibibuzwa byinshi byubahirizwa ahantu hamwe bigenda gute? Art 101

- Ibigereranyo bibyerekeye bishobora gushyirwa hamwe ku ngasire imwe

18.  Vuga umubare ntarengwa w’ibimenyetso bishobora gushyirwa kungasire imwe .
-          Bitatu

19.  Ibyapa bitegeka bishyirwa ahantu hameze hate? Art 102

-          Ahantu birushijeho kubonwa neza n’abo bigenewe

20.  Ibyapa biyobora bigamije iki? Art 103

-          Bigamije kuyobora no gusobanurira abagenzi b’inzira nyabagendwa

21.  Ibimenyetso bimurika mu buryo bw’amatara bifite amatara angahe? yavuge kandi uyasobanure. Art 104.1
-          Bigira amatara atatu
-          Itara ritukura: Birabujijwe kurenga icyo kimenyetso
-          Itara ry’umuhondo: Birabujijwe gutambuka umurongo wo guhagarara umwanya muto cg igihe uwo murongo udahari birabujijwe kurenga icyo kimenyetso ubwacyo, keretse iyo ryatse umuyobozi yamaze kurenga uwo murongo ashobora kwambukiranya amasangano gusa ari uko atateza abandi ibyago.
-          Itara ry’icyatsi: uburenganzira bwo kurenga icyo kimenyetso

NB. Amatara atukura n’ay’icyatsi kibisi y’ibimenyetso bimurika by’amabara abiri bisobanura kimwe n’amatara ahuje n’ayak ku buryo butatu. Iyo yakiye rimwe asobanura kimwe n’itara ry’umuhondo mu buryo bwakamo amatara atatu.  Art 104.5


22.  Iyo ikimenyetso kimurika cyagenewe ibinyabiziga kidakora bigenda bite? Art 104. 6

-          Itegeko rigenga gutambuka mbere kw’iburyo rirakurikizwa, keretse iyo harinicyapa cyerekana ko uturutse inzira iyi n’iyi ariwe uhita mbere y’abaturutse mu zindi

23.  Aamatara ashyirwa kubimenyetso bimurika akurikirana ate? Mu buryo bwo kwaka akurikirana ate? Art 105

-          Itara ritukura riba hejuru
-          Umuhondo hagati
-          Icyansi hasi,
-          NB. Amatara y’inyondera agizwe n’akarangacerekezo k’ibara ry’icyatsi kibisi, ashyirwa mu sni cg iruhande rw’itara ry’icyatsi kibisi.
-          Yaka akurikirana muburyo bukurikira
·        Itara ry’umuhondo ryaka nyuma y’itara ry’icyatsi kibisi,
·        Itara ritukura ryaka nyuma y’itara ry’umuhondo
·        Itara ry’icyatsi ryaka nyuma y’itara ritukura

Iyo ari kubimenyetso by’uburyo bw’amatara abiri:
·        Itara ritukura n’itara ry’icyatsi kibisi azima akurikirana yabanje kwakirizwa rimwe.

24.  Ibimenyetso bimurika byerekana iki? Bishyirwa he? Art 106

-          Byerekana uburyo bwo kugenda mumuhanda
-          Bishyirwa iburyo bw’umuhanda ukurikije icyerekezo abagenzi bireba baganamo.  Ariko, bishobora no gushyirwa ibumosso cyangwa hejuru y’umuhanda n’ahandi hose bitunganiye uburyo bwo kugenda mu muhanda, kugirango birusheho kugaragara neza.

NB. Ahantu uburyo bwo kugenda mu muhanda byerekanwa n’ibimenyetso bimurika, ibinyabiziga bishobora kuhagenda biteganye n’aho umubare wabyo utatuma biba ngmbwa.


25.  Kugirango berrekane ahantu habi cyane, hakoreshwa ikihe kimenyetso? Bivuga iki? Art 107

-          Hakoreshwa ikimenyetso k’itara ry’umuhondo rimyatsa
-          Rivuga uburenganzira bwo gutambuka icyo kimenyetso barushijeho kwitonda
-          Ntacyo rihindura ku mategeko agenga guhita mbere, kandi rikoreshwa nijoro no kumanywa.

NB: Iyo rikoreshejwe mu masangano y’amayira ahwanije agaciro, rishyirwa kuri buri nzira cg hagati y’amasangano kuburyo ribonwa n’umuyobozi wese ugiye kuyinjiramo.

Iyo rimyatsa rir ku kintu kimwe n’ibimenyetso bimurika byerekana uburyo bwo kugenda mu muhanda, cyangwa hafi yabyo ntirshobora kwakira rimwe nabyo.

26.  Imbibi ziri ku mpera z’ubwihugiko bw’abanyamaguru kandi ziri mu muhanda kimwe n’imbibi n’ibindi bikoresho bigenewe gutuma bagenda mu muhanda nta muvundo zisigwa irangi ry’umuhondo ngarura rumuri.
27.  Amatara cg Ibikoresho ngarura –rumuri bikoreshwa kubera iki? Art 108

-          Bikoreshwa kugirango bigaragaze inkengero z’inzira nyabagendwa bigomba gushyirwaho kuburyo abagenda kuri iyo nkengero babibona
-          Iburyo ni ibara ritukura cg isa n’icunga
-          Ibumoso n’ibara ryera

28.  Ibimenyetso byo mumuhanda bigenewe iki? Art 109

-          Bigenewe gutunganya uburyo bwo kugendera mu muhanda cg kuburira gc de kuyobora abagendera mu muhanda.

29.  Ibimenyetso birombereje bigizwe n’imirongo iteganye n’umurongo ugabanyamo umuhanda  mo kabiri bishobora kuba bigizwe n’iki? Art 110.1

-          Umurongo udacagaguye
-          Umurongo ucagaguye
-          Umurongo udacagauye n’umurongo ucagaguye ibangikanye


Petite notes (Art 11O.2, 3…)

Birabujijwe kurenga umurongo wera udacagaguye
Umurongo ucagaguye birabujijwe kuwurenga, keretse mu gihe agomba kunyura ku kindi kinyabiziga, gukatira ibumoso, guhindukira cgangwa kujya mu kindi gice cy’umuhanda.

Iyo uduce tw’umurongo ari tugufi kandi twegeranye cyane, tuvuga ko umurongo ukomeza wegereje.

Iyo umurongo wera ukomeje n’umurongo wera ucagaguye ibangikanye umuyobozi agomba kwita gusa ku murongo urushijeho kumwegera.

30.  Mu muhanda ufite igice banyuramo gikikijwe n’uduce tugari tudafatanye tw’ibara ryera hagomba guca ibihe binyabiziga ? 110.5

-          Ibinyabiziga bigenda buhoro n’ibinyabiziga bitwara abantu muri rusange, bigomba kunyura muri icyo gice cy’umuhanda.

31.  Igice cy’inzira nyabagendwa kigarukira kumirongo ibiri yera icagaguye ibangikanye kandi gifite ubugari budahagije  kiba kigeewe iki ? Art 110.6

-          Kiba ari agahanda k’amagare

32.  Umurongo w’umuhondo ucagaguye uciye ku nkombe nyayo y’umuhanda, umusezero w’inzira y’abanyamaguru cyangwa w’inkengero y’umuhanda yegutse bivuga iki ? 110. 8

-          Bivuga uguhagarara umwanya munini bibujijwe kuri uwo muhanda kuburebure bw’uwo murongo.

33.  Umurongo mugari udacagaguye ugaragaza iki ? 110.9

- Ushobora gucibwa kumuhanda kugirango ugaragaze inkombe zawe.

NB. Igice cyo hakurya y’uwo murongo hagenewe guhagararwa umwanya muto n’umwanya munini, keretse kubyerekeye imihanda  irombereje y’ibisate byinshi n’imihanda y’imodoka.

Intangiriro n’iherezo ry’aho hahagararwa umwanya munini bishobora kugaragazwa n’umurongo wera udacagaguye wambukiranya umuhanda.

34.  Umurongo mugari wera udac gaguye uciye kuburyo bugororotse ku nkengero y’umuhanda werekana iki ?

Werekana aho abayobozi b’ibinyabiziga bagomba guhagarara akanya gato gategetswe babyeretswe n’icyapa STOP

35.  Umurongo ugizwe na mpandeshatu nyampanga zifite amasonga yerekeye aho abayobozi zireba baturuka kandi uciye ku byuryo bugororotse ku nkengero y’umuhanda werekana iki ?

Werekana aho abayobozi bagomba guhagarara akanya gato iyo bishoboka, kugirango batange inzira

36.  erekanisha igishushanyo aho abanyamaguru bambukira. (art 111.3)
37.  Erekanisha igishushanyo ahanyura amagare na za velomoteri . (111.4)
38.  Ibimenyetso byerekana imirimo mu nzira nyabagendwa bishyirwaho nande? Bivanwaho nande? (113)

Bishyirwaho n’uyikora kandi bivanwaho n’ukora imirimo iyo ikimara kurangira

39.  Ibimenyetso by’inkomyi bishyirwaho na nde? (113.2)

Bishyirwaho n’ubutegetsi bushinzwe inzira nyabagendwa, iyo ari inkomyi idaturutse ku muntu, cg n’uwateye iyo nkomyi

40.  Iyo imirimo cg inkomyi biri ahantu hatoya bigomba gushyirwaho ibihe bimenyetso? (114.1)

-          Hagati ya nimugoroba na mugitondo: amatara ashyiraho imbibe
-          Hagati ya mugitondo na nimugoroba: utubendera dutukura dufite byibura 50cm z’uruhande

41.  Igihe ikorwa ry’imirimo ribangamiye cyanee cg buke uburyo bwo kugenda mu muhanda ahakorerwa imirimo hagaragazwwa ku buryo bumeze bute? 114.2

-          Ahitaruye hashyirwa icyapa kerekana ko hari imirimo ikorwa (A15)
-          Aho imirimo ikorwa hashyirwa uruzitiro ruri ku mpera zombie.



IGICE CYA KABIRI (II) : UBURYO BWO KUGENDA MU MUHANDA

42.  Umuyobozi agomba gukora iki ngo yirinde kwangiza umuhanda ? (9)

-          Kugenda buhoro
-          Kugabanya ibyo ikinyabiziga kikoreye
-          Anyura indi nzira

43.  Ikinyabiziga cyose cg ibinyabiziga bikururana bigomba kugira iki ? (10.1)

-          Bigomba kugira ubiyobora

44.  By’umwihariko, umuyobozi ntagomba guterwa imbogamizi igihe ayobora n’iki ? (10.2)

-          No gukingirizwa bitewe n’umubare w’abagenzi cg n’uko bafashe imyanya,
-          Bitewe n’ibintu bitabonerana bometse ku birahure
45.  Imyaka y’ifatizo kugirango umuntu yemererwe kuyobora  hakurikijwe urwego rw’ibyo ayobora n’iyihe?

-          20 ans (C,D,E, na F)
-          18 ans ( A na B)
-          15 Velomoteri na 17 ans ahetse
-          14 ans (inyamaswa zikurura)
-          12 ans (amatungo)

46.  Inyamaswa zigendera ku nkombe y’iburyo (12.1)
47.  Iyo umuhanda ugabanijemo ibisate bine kandi kuwugendamo bigakorwa mu byerekezo byombi (bibiri), umuyoozi wese abujijwe kunyura mu bisate bibiri biri ibumoso (12.3)
48.  Kugenda ku mirongo ibangikanye byemewe he?

-          Byemewe ku mihanda igenderwamo mu cyerekezo kimwe kandi igabanijwemo ibisate nbura bibiri (12.3)
-          Ku gice cya kabiri cy’iburyo bw’umuhanda aho kubisikana mu muhande ufite ibice byinshi byemewe (12.3)
-          Abakozi babifitiye ububasha bashobora kubitegeka

49.  Umuyobozi wese ugiye kugera mu nkomane agomba gukora iki? 15.1

-          Kwitonda bihagije bijyanye n’uko aho agenda hameze;
-          Kureba niba umuhanda agiye kwinjiramo nta nkomyi irimo;
-          Kugenda agabanya umuvudukoakurikije uko asanga atabona
50.  Umuyobozi wese uvuye mu nzira nyabagendwa ifite ibyerekezo bibiri akaba ashaka kwinjira mu yindi ifite icyerekezo kimwe agomba gukora iki? 15.2

-          Agomba kureka ibinyabiziga biyigezemo bigatambuka

51.  Ibinybiziga bivuye mu mihanda itari kaburimbo bireka ibigenda muri kaburimbo bikabanza gutambuka (15.3)
52.  Abo mu nzira y’igitaka bareka abagenda muzindi nzira zitari iz’igitaka bakabanza ggutambuka (15.4)
53.  Umuyobozi uvuye ahahana imbibe n’inzira agiye kwinjiramo areka bari munzira bakabanza gutambuka (15.5)
54.  Umuyobozi wese agomba kureka ibinyabiziga bituruka mu kuboko kw’iburyo bigatambuka keretse iyo hari andi mategeko abivuga ukundi (ibyapa + cg dukurikije  art 15) (16.1)
55.    Umuyobozi ugiye kwinjira mu isangano aho bagomba kuzenguruka akora iki? 16.2

-          Agomba kureka ibinyabiziga byagezemo bikabanza gutambuka
56.  Mbere yo gukata cyangwa kujya kuruhande rw’uuhanda, umuyobozi wese agomba mbere y’igihe gukora iki? 17

-          Kubigaragaza kuburyo budashidikanywaho akoresheje indanga – cyerekezo cg ibirangacyerekezo by’ikinyabiziga cye byaba bidakora agakoresha ukuboko

57.  Kubisikana no kunyuranaho bireba nde? (19.1)

-          Ibinyabiziga bigenda

58.  Kubisikana bikorwa mu ruhande rw’iburyo (20.1)
59.  Iyo ubugari bw’inzira nyabagendwa budahagije kugirango ibisikana ryorohe, abayobozi bashobora gukora iki? Bategetswe iki? 20.3
-          Kunyura mu nzira z’impande z’abanyamaguru ariko bitonze ngo badateza abanzinyuramo impanuka
-          Bategetswe koroherana kugirango batambuke (20.4)

60.  Mu mihanda yo mu misozi no mu nzira nyabagendwa zicuramye cyane cyane aho ibisikana ridashoboka cg riruhije, abayobozi babigenza bate? 20.5

-          Umuyobozi umanuka agomba gushyira ikinyabiziga kuruhande ngo uzamuka abone uko ahita
-          Iyo ari ngombwa gusubira inyuma, abasubira inyuma ni abatwaye ibinyabiziga bidakomataye iyo bahuye n’abatwaye ibikomateanye;
·        Abatwaye ibinyabiziga bito iyo bahuye n’abatwaye ibinini
·        Abatwaye ibinyabiziga byikorreye imizigo iyo bahuye n’abatwaye ibinyabiziga bitwarira hamwe abantu (bus, taxi,..)
·        Ibimanuka iyo bihuye n’ibizamuka (biri murwego rumwe) keretse iyo gusubira inyuma byoroheye uzamuka.

61.  Kunyuranaho bikorewa muruhe ruhande? 21  - Ibumoso
62.  Kunyuranaho bikorewe iburyo ryali? 21.1

-          Iyo umuyobozi unyurwaho amaze kwerekana ko ashaka kugana ibumoso.
63.  Mbere yo kugira uwo anyuraho, umuyobozi wese agomba kwirngira iki? 21.2

-          Agomba kwiringira ko:
·        Nta wndi muyobozi umukurikiye watangiye kumunyuraho
·        Umuyobozi umuri immbere atagaragaje ko ashaka kunyura k’uwundi cg gukatira ibumoso
·        Igisate agiye kunyuramo kitarimo inkomyi mu ntamwe zihagije
·        Ashobora kugarura ikinyabiziga cye iburyo atabangamiye abagenzi yanyuzeho
·        Kwerekana icyo agiye gukora kandi akabyereka uwo agiye gucaho

64.  Umuyobozi wese ubonye ko hari ugiye kumunyuraho agomba gukora iki? 21.6

-          Kwegera uruhande rw’iburyo rw’umuhanda atongereye umuvuduko
-          Iyo ikinyabiziga gifite uburebure burenga 8m agomba, akoresheje ikimenyetso cyabigenewe cy’icyo kinyabiziga, kugaragaza ko yabonye ikimenyetso cy’umuyobozi ugiye kumunyuraho.

65.  Mu mihanda bagendamo mu byerekezo byombi, kunyuranaho ibumoso birabujijwe, bitewe n’ iki? 22.1 - 2

-          Bitewe n’impamvu nk’ibihu , kuba hafi y’ikoni cg y’impinga y’umupando, iyo umuyobozi adashobora kubonera abagenzi bamuturutse imbere mu ntambwe zihagije.
-          Iyo umuyobozi ugiye kunyuraho yerekana ko ashaka gukatira ibumoso

66.  Shushanya ikinyabiziga kikubuza kunyura ku binyabiziga byose uretse ibinyamitende ibiri n’amapikipiki adafite akanyabiziga ko kuruhande (22.3) Icyapa C 13 a
67.  Umuyobozi wese agomba kuringaniza umuvuduko w’ikinyabiziga akurikije iki? 26.1

-          N’uko ahantu hameze
-          Uko habona
-          Imimerere y’umuhanda
-          Imimerere y’ikinyabiziga n’ibyo kikoreye
-          Imiterere y’ikirere
-          Ubwinshi bw’ibigenda
68.  Agomba guhagarika ikinyabiziga cye akurikije iki? 26.1

-          Akurikije aho ageza amaso n’imbere y’inkomyi yose idatunguranye

69.  Bategetswe kureka abanyamaguru bakambuka iyo bageze mu mwanya wabagenewe 27
70.  Bagera hafi y’inyamaswa bagomba kugenda buhoro, kwitaza cyangwa guhagarara 28
71.  Iyo nta mategeko awugabanya by’umwihariko, umuvuduko ntarengwa w’ibinyabiziga uteye ute? 29.2
-          80 km/ h: Moto  n’ibinyabiziga bitarenza  3500 kg
-          70 km / h: Voitures + taxi bitarenza 3500kg
-          60 kms /h: Bus + Ibifite uburemere buri hagati ya 3500 – 12500kg
-          50 kms /h: Velomoteri + Ibinyabiziga bikomatanye n’ibifite plus de 12500 kg
-          25 kms /h : Trotoro, ibihinga n’ibindi bitavuzwe haruguru

72.  Umuvuduko wo mu nsisiro : (29.3)

-          50 Kms / h : Ibinyabiziga byagenewe gusa gutwara abantu (moto, voiture)
-          40 Kms / h: Ibindi binyabiziga

73.  Uretse igihe hari amategeko abitegeka ukundi, ikinyabiziga cyose cg inyamaswa ihagaze umwanya muto cg munini igomba kua iri he?

-          Mu kuboko kw’iburyo hakurikijwe aho yaganaga, yaba ari mu kerekezo kimwe ashobora kuba ari ibumoso
-          Ahegereye bishoboka akayira k’abanyamaguru ariko ntasige umwanya urenga 50 cm
-          Kure cyane y’umurongo ugabanya umuhanda mo kabiri

74.  Ni ibihe binyabiziga bibujijwe guhagarara umwanya munini mu gihe cy’iminsi irindwi ku nzira nyabagendwa? 32.3
-          Ibinyabiziga  bifite moteri bitagishoboye kugenda kumwe na za romoroko

75.  Vuga Ibinyabiziga iyo bihagaritswe ku muhanda bitagomba kurangirwa kure n’ikimenyetso cyabigenewe kugira ngo kiburire hakiri kare abandi bayobozi baza babisanga, iyo ari ni joro cg iyo umuyobozi agihagaritse ahantu habujijwe guhagarara (32.6)
-          Velomoteri cg ipikipiki idafite akanyabiziga kari ku ruhande.

76.  Iyo nta mategeko yihariye akurikizwa, ni uwuhe mwanya usigara hagati y’ibinyabiziga bibiri bihagaze umwanya munini ku ruhande rumwe rw’umuhanda ubisikanirwamo?. 32.7

-          Nibura 5m mu nsisiro
-          20 m ahatari mu nsisiro

77.  Guhagarara akanya gato no guhagarara akanya kanini bibujijwe: (33.2)

-          Mu duhanda tw’abanyamagare no mubice byagenewe abanyamaguru
-          Kunkengero zigiye hejyru, mu nzira z’abanyamaguru no mu nsisiro
-          Mu ruhande ruteganye n’urw’ikindi kinyabiziga gihagazemo akanya gato cg kanini (6 m ibisikanirwamo) (3 mu muhanda w’icyerekezo kimwe)
-          Hejuu no munsi y’amateme no mumihanda inyura ikuzimu
-          Mu muhanda, mu ikoni
-          Ku mihanda ibisikanirwamo
-          Ahari ibimenyetso bibuza byabigenewee
-          N’ibindi

78.  Aho ikinyabiziga kibujijwe guhagarara akanya kanini 33.3 (longe liste)
79.  Intabaza zihariye zigomba gukoreshwa ryali? Amatara yazo amyatsa asa ate? 36.1

-          Mu gihe ikinyabiziga ndakumirwa kiri mu butumwa
-          Asa n’ubururu

80.  Intabaza ndangurura jui ikoreshwa ryali? 36.3

-          igihe ikinyabiziga ndakumirwa kiri mu butumwa bwihutirwa

81.  Umugenzi uri mu nzira nyabagendwa iyo asatiriwe n’ikinyabiziga ndakumirwa kirangwa n’intabaza ndangurura jwi yihariye abigenza ate ? 37.1

-          agomba kugihigamira ako kanya, byaba ngombwa agahagarara

82.  Imirongo y’ingabo n’udutsiko tw’abanyamaguru bagendera he mu muhanda ? 38.1
-          Kuruhande rw’iburyo bw’umuhanda

83.  Abagenda mu nzira nyabagendwa babujijwe kwata (couper) :38.2
-          Umurongo w’abasiikare bagenda cg imirongo y’ibinyabiziga by’ingabo zigihugu zigenda mu muhanda
-          Mu murongo w’abanyeshuli bayobowe n’umwalimu
-          Uruhererekane (cortège) NB : izi nkomyi ntizikurikizwa ku binyabiziga ndakumirwa

84.  Uruhushya rw’amasiganwa rutangwa na nde ? 39.2

-          Umuyobozi w’akarere : Iyo bitarenga akarere kamwe
-          Umuyobozi w’intara : Iyo birenze akarere kamwe bitarenze intara imwe
-          Minisitiri w’ubutegetsi bw’igihugu : Iyo birenze intara imwe

85.  Uruhushya rw’amasiganwa cg imikino y’ibinyabiziga ruhabwa nde ? agomba kwerekana iki ? 39.3

-          Ruhabwa gusa abtegura amasiganwa cg andi marushanwa y’ibinyabiziga
-          Berekana ko bafite ubwishingizi ku barushanwa no ku bintu by’abaje kureba iyo mikino.

86.  Uretse iyo icyapa kibyerekana ukundi, uburemere ntarengwa ku mateme akozwe mu biti cg mu mbaho bungana iki ? 40.2
-          ni toni 8

87.  Iyo begereye ibyome, abayobozi bagitegereje gutambuka  bagomba gukora iki ? 40.3

-          Gutonda umurongo umwe no guhagarara iburyo bw’umuhanda.

88.  Ibinyabiziga byemerewe gutambuka mbere y’ibindi, iyo byegereye ibyome ni ibihe? 40.3
-          Ibinyabiziga bitwaye abarwayui, inkomere n’abaganga bahurujwe
-          Ibin,yabiziga ndakumirwa
-          Ibinyabiziga bitwaye umuntu ufite uburenganzira bwo guhita mbere
-          Ibinyabiziga bitwaye ubutumwa bwanditse bifite ikimenyetso kibiranga
-          Ibinyabiziga bitwaye amatungo

89.  Ni nde (bande) bemerewe kujya mu kunyabiziga igihe gishyirwa mu cyome (kiva mu cyome)? 40.4
-          uretse abayobozi n’abagiherekeje, abantu bose bagomba kuvamo

90.  Umuyobozi w’imodoka agomba gukora iki mbere yo kuyishyira mu cyome na mbere yo kuyikuramo ageze ku nkombe yo hakurya ? 40.5

-          Agomba kumanura ibirahure

91.  Ibyerekeranye N’amatara Ndanga

-          Iyo bwije kugeza bukeye cg bitewe n’ihe cy’ibihu, imvura nyisnhi bitagishoboka kubona muri 200 m ukuba mu nzira nyabagendwa kugomba kugaragazwa muri ubu buryo :
·        Velomoteri, moto (bidafite akanyamitende kuruhande, bifite umuyobozi kandi bifite bateri),: imbere ; Itara rimwe ryera cg umuhondo cg risa nicunga ihishije ; Inyuma : Itara rimwe ritukura (ndanga nyuma)
·        Ibindi binyabiziga bigendeshwa na moteri, : inyuma : Amatara abiri atukura (ndanganyuma)
·        Imodoka zikuruwe n’inyamaswa, ingorofani, inyamaswa zitwaye imizigo ……….. (cfr art 42.1.d)
·        A revoir l’article

92.  Ni ryali amatara magufi, amatara ndanga n’amaremare bicanirwa rimwe ? 43.1

-          Iyo hagati yo kurenga no kurasa kw’izuba cg bitewe bitewe n’uko ibihe byifashe, nk’igihe k’igihu cg cy’imvura nyinshi, bidashobotse kubona neza muri 100 m.

93.  Amatara magufi n’amaremare bigomba kuzima ryali ? 43.2

-          Iyo ikinyabiziga gihagaze umwanya muto cg umunini
94.  Amatara maremare y’ikinyabiziga agomba kuzimwa ryali ? 43.3
-          Iyo umuhanda umulikiwe hose kuburyo buhagije
-          Iyo, ikinyabiziga kigiye kubisikana n’ikindi
-          Iyo ikinyabiziga gikurikiye ikindi mu ntabwe zitarenze 50m, keretse iyo ashaka kunyura kucyo akurikiye
-          Iyo ikinyabiziga gihagaze

95.  Amatara magufi y’amapikipiki na za velomoteri agomba gukoreshwa ryali ? 43.4

-          Igihe cyose bigenda mu nzira nyabagendwa

96.  Amatara kamenabihu akoreshwa ryali ? 43.5

-          Akoreshwa gusa iyo imiterere y’ikirere (imvura, ibihu) gituma ntawe ubona neza nko muri 100m, iyo ikinyabiziga kigenda mu nzira nyabagendwa ifunganye irimo amakoniS

97.  Amatara yo gusubira inyuma acanwa ryali? 43.7

-          Igihe cyo gusubira inyuma gusa

98.  Amatara ashakisha acanwa ryali? 43.8

-          igihe ari ngombwa kandi atabangamiye abandi  bagenzi

99.  Ni ryali gukoresha amahoni ari ngombwa ? Bimara umwanya ungana ute ? 47.2

-          Igihe hari impamvu yo kwirinda impanuka, cyangwa igihe atari mu nsisiro, kugira ngo umuyoboei uri imbere amenyeshwe ko bagiye kumunyuraho.
-          Bigomba kumara umwanya muto

100.                      Hagati ya saa kumi n’ebyiri za nijoro no kurasa kw’izuba, amahoni agomba gusimbuzwa imuri , hakoreshejwe gucana no kuzimya vuba na vuba amatara magufi cg hasimburana amatara magufi n’amaremare ; keretse iyo hagiye kuba impanuka. 47.3
101.                      Ese biremewe kuvuza ihoni ahegereye amatungo cg inyamaswa ? 47.5
-          OYA

102.                      Ubusanzwe abanyamaguru bagenda mu tuyira turi ku mpande z’umuhanda n’inkengero zigiye hejuru. Iyo ntatwo banyura mu kayira k’abanyamagare ariko bakareka abanyamagare bagatambuka. Iyo bibaye ngombwa ko baca mu muhanda, abanyamaguru bagomba gukurikira inkengero, kandi bakagenda ibumoso bw’umuhanda, ukurikije aho bagana. (art 48.1- 4).
103.                      Abanyamaguru bacunga bacunga ikinyamitende, velomoteri, moto kimwe n’udutsiko tw’abanyamaguru bayobowe n’umwalimu, bagomba igihe cyose kugendera iburyo bw’umuhanda.
104.                      Abanyamaguru bagenda mu muhanda nijoro, hatabona cg hari ibinyabiziga byinshi bagenda bate? 48.5

-          Bagenda ku murongo
105.                      Hagati y’ibinyabiziga biherekeranije mu butumwa hagomba kubamo umwanya ungana ute ? 49.1

-          Hagomba kuba byibura 30m
-          Ibinyabiziga biherekerenije mu butumwa ntibishobora gutonda uburebure urenga umurongo wa 500 m. iyo bibaye bityo ibinyabiziga bishobora kugabanywamo amatsinda atonze umurongo atarengeje 500 m z’uburebure kandi hagati yayo hakaba byibura 50m.

106.                      Ni ryali ibinyabiziga bya gisilikare biherekeranije mu butumwa bitubahiriza amategeko agenga imodoka ziherekeranije mubutumwa ? Art 49.1

-          Mu nsisiro
-          Kuva bwije kugeza bukeye
-          Igihe igihu cyabuditse bigatuma badashobora kureba neza muri 30m byibura

107.                      Ikinyabiziga cya mbere mu bihererekeranije mu butumwa kigomba gushyirwaho icyapa cy’umuhondo cyanditseho mu nyuguti zitukura « ATTENTION CONVOI » bikaba bisomeka ku manywa muri 100m. Ikinyabiziga cya nyuma kigomba gushyirwaho icyapa cy’umuhondo cyanditseho mu nyuguti zitukura « FIN CONCOI » akaba asomeka neza muri 100 m ku manywa. 49.2
108.                      Iyo ari inyamaswa : 30m distance/ 500 m longueur 49.3
109.                      Umubare w’inyamaswa zikurura ikinyabiziga ni zingahe ? art 51.1

-          4 iyo zikurikiranye
-          3 iyo zibangikanye

110.                      Iyo umubare w’inyamaswa zikurura urenze 5, hashyirwaho umuherekeza wunganira umuyobozi w’ikinyabiziga 51.3
111.                      Iyo ikinyabiziga gikuruye inyamaswa gikuruye ikindi kandi uburebure bukururwa bukarenga 18m hatabariwemo aho icyambere kiziritse, hagomba umuherekeza w’ikinyabiziga cya kabiri 51.4
112.                      Iyo uburebure bw’imizigo iri ku kanyabizigo gakururwa burenga 12 m hagomba umuherekeza ukurikira icyo kinyabiziga ku maguru 51.5
113.                      Iyo akanyamizigo (ingorofani) gasunikwa cg ibyo gatwaye bidatuma umuyobozi abona neza imbere ye, uwo muyobozi agomba gukurura ikinyabiziga cye. 52.1
114.                      Ingorofani zienda kunkengero zegutse, bitashobo zikagendera mu muhanda 52.2
115.                      Abayobozi b’amagare na velomoteri bashobora kugenda mu muhanda babangikanye, ariko babujijwe kubangikana iyo : bari mu nsisiro, iyo bwije, iyo bagiye guhura n’ikinyabizig gifite moteri cg n’ikinyabiziga kigendeshwa n’inyamaswa . Art 53.2.
116.                      Abayobozi b’amagare na velomoteri bubahiriza amabwiriza agenga umunyamaguru iyo bayoboye ikinyabiziga cyabo batacyicayeho 53.4
117.                      Inyamaswa (amatungo) 8 agira umuherekeza umwe 54.1.
118.                      Abayobozi bagomba kugumisha imyamaswa (amatungo) bayoboye kuruhande rw’iburyo bw’umuhanda iyo ntamategeko abigena ukundi54.2 - 3.
119.                      Imikumbi igenda mu nzira nyabagendwa igomba kugabanywamo udutsiko tugizwe n’inyamaswa zitarenze 10 dutandukanijwe n’intera ya 20m
120.                      Birabujijwe kubyagiza inyamaswa mu nsizra nyabgendwa 55
121.                      Amategeko yihariye ashyirwaho na perefe (ibyambu + ibibuga by’indege) ntarenza amezi atatu 56.3


IGICE CYA GATATU (III)     IBINYABIZIGA

122.                      Ubugari bw’ikinyabiziaga cg ibinyabiziga bikururana nibirenze ku mubyimba wabyo hatabariwemo amatara yerekana ikerekezo n’indorerwamo ziboneshsa ntibishobora kurenza uruhe rugero? 57.1

-          2,65 m, ubutambike butambitse uwo ari bwo bwose, ariko

123.                      Ubugari ntarengwa bwa romoroki ikuruwe n’ipikipiki, igare cg velomoteri ni ubuhe? 57.1.a et b
-          75 cm iyo ikuruwe n’igare cg velomoteri
-          1,25 m iyo ikuruwe n’ipikipiki idafite akanyabiziga kometse ku ruhande.

124.                      Ni ubuhe bugari ntarengwa bwa romoroki ikuruwe n’ipikipiki ifite akanyabiziga kometse ku ruhande rwayo, cg iyo ikuruwe n’ikinyamitende itatu cg ine, gifite cg kidafite moteur? 57.1.c
-          Ni ubugari bw’ikinyabiziga gikurura

125.                      Ni ubuhe bugali ntarengwa bw’inyabiziga bihiinga, bitarenza umuvuduko wa 20km/h iyo bijya cg biva mu murima? 57.1.c

-          3 m

126.                      Ni ibihe binyabiziga bigira uburebure ntarengwa bwa 7 m? 57.2.a

-          Ibinyabiziga cg ibinyabiziga bikururana bifite umutambiko umwe uhuza imipira;
-          Ibinyabiziga bifite imitambiko ibiri yihindukiza kucyo ifundiyeho
-          Ibinyabiziga bifite imitambiko ibiri ifite ikiyihuza, imitambiko ikoranye (hagati ntiharenze 1,60 m

127.                      Ni ibihe binyabiziga bigira uburebure ntarengwa bwa 11m? 57.2.B

-          Ibinyabiziga bifite imitambiko ibiri cg irenga

128.                      Uburebure ntarengwa bwa makuzungu (semi – remoroque) ntiburenza 17,4m. (Art 57.2.c)
129.                      Uburebure bw’ikinyabiziga bikururana, hashyizwemo ibituma zikururana, icya mbere kikaba gikururwa n’inyamaswa, ntiburenza 18m. 57.2.e
130.                      Ubuhagarike bw’ikinyabiziga ntiburenza: 4,20m.
131.                      Igice kirenga ku biziga (kirenga ku mapine): porte à faux:
-          Igice kirenga imbere: 2,70 m
-          Igice kirenga inyuma: 3,50m

132.                      Ibinyabiziga bifite imitambiko ibiri kandi intera yayo (axes) ikaba irenga 1,60m igice kirenga inyuma ntigishobora kurenga: 65/100 by’uburebure buri hagati y’amapine y’imbere n’amapine y’inyuma, igice cy’imbere ntigishobora kurenga 55/100 bw’ubwo burebure.  57.4
133.                      Uburebure buri hagati y’imipira y’inyuma n’iyimbere n’uburebure bw’ibice by’imbere n’iyinyuma y’imipira ku binyabiziga bifite imitambiko irenga ibiri bupimwa bahereye ku ki? 57.4.
-          Bupimwa bahereye hagati y’imipira iteganye

134.                      Ni mu buhe buryo imizigo ipakiye mu kinyabiziga igomba gupakirwa no gupangwa? 60.1

-          Ipakirwa ndetse igapangwa ku buryo idashobora:

·        Guteza abantu ibyago
·        Kwangiza murugendo inzira nyabagendwa
·        Kubuza umuyobozi kubona neza
·        Guingiriza amatara, ururebanyuma two hanze, utugarura rumuri plaque
-          Igomba kandi gupangwa no kuzirikwa ku modoka

135.                      Ubumbarare bw’ikinyabiziga gipakiue ‘ubugari) bupimiwe mu butambike ubwo ari bwo bwose hapimiwemo n’ibirenga ku mubyimbantibushobora kurenza: 2,50 m 61.1
136.                      2,75 m iyo ipakiye ibinyampeke, ikawa, amakara …
137.                      3 m iyo ari ibinyampeke, ikwa, … ariko ikaba ijyanwa mu karere katarenga 25 kms.
138.                      Uburebure: Imizigo ntiyemerewe kurenga ikinyabizga (bigira amategeko abigenga) 61.2
139.                      Ubuhagarike: 4m      61.3
140.                      Iyo imizigo irenga ku kinyabiziga, ntishobora kurenza 3 m inyuma y’ikinyabiziga (Art 62.2)
141.                      Iyo imizigo irenga impera y’imyuma y’iknyabiziga ho 1 m, igice cy’imyuma y’iknyabizigo kigomba kugaragazwa n’iki? 63.

-          Ku manywa: agatambaro gatukura gafite byibura 50 cm z’uruhande
-          Nijoro (iyo amatara y’ikinyabiziga agomba gucanwa): itara cg akagarura – rumuri bitukura

142.                      Ibimenyetso bikoreshwa kugirango berekane impera y’inyuma y’imizigo ntibishobora gushyirwa ku buhagarike burenze: 1,55 m uhereye ku buaka. 63.
143.                      Ubugri bw’imizigo itwawe n’amagare na za velomoteri na za romororki zayo: 75 cm (Art 64.1)
144.                      Ubw’imizigo itwawe na moto na za romoeoki zikurura: 1,25m (64.2.a)
145.                      Iyo moto ifite akanyabiziga ko kuruhandek’imwe n’ubw’iya romroki ikuruwe na byo: 30 cm zirenga kubugari bw’ikinyabiziga 64.2.b
146.                      Imizigo ipakiwe n’amagare, velomoteri, moto n’ibinyamitende ibyari byo byose na za romoroki zikururwa nazo ntishobora kurenga imbere, kandi ntishobora kurenza 50cm inyuma 65
147.                      Uyoboye ikinyabiziga gifite moteri agomba kugira aho yicara hatari munsi ya 55 cm ( Art 66.a.1)
148.                      Umuyobozi w’ibyo binyabiziga, ntashobora kwicarana n’abandi bantu igihe buri wese atabona nibura 40cm
149.                      Mu mijyi ndetse ,o mumihanda y’igihugu, ubwikorezi ntarengwa bwemewe kuri buri mutambiko ufungwaho ibiziga bine buzaba: (67.1.A)
-          Kuri buri mutambiko usanzwe : 10 tones
-          Ku mitambiko ibiri ikurikiranye: 16 tons
-          Ku mitambiko itatu ikurikiranye: 24 tones;
-          Ikamyo iyo ari yo yose ntishobora na rimwe gutwara ibintu birenze 53 tones.
-          NB. Uburemere ntarengwa, subira muri journal officiel usonme art 67 yose ni ya 68.
150.                      Ikinyabiziga kigendeshwa na moteri n’ikinyabiziga gikururwa n’inyamaswa ntibishobora  gukurura ibinyabiziga birenze bibiri. Art 70.1
151.                      Ipikipiki ifite akanyabiziga kuruhande ntishobora gukurura romoroki n’imwe.
152.                      Iyo ibinyabiziga bikurura ibirenze bibiri uburebure ntibugomba kurenga 25m. 70.3
153.                      Iyo hagati y’uruhande rw’imbere rwa romororki n’uruhande rw’inyuma rw’ikinyabiziga kiyikururahari umwanya urenze 3m, ikibiziritse kigomba kugaragazwa n’iki? 71.1
-          Ku manywa: Agatambaro gatukura gafite nibura 50cm
-          Nijoro (iya amatara y’ikinyabiziga agomba gucanwa): itarara ria n’icunga rihishije; keretse iyo ikibizirikanije kimuritswe.

154.                      Ibizirikisho by’iminyururu cg by’insinga kimwe n’ibindi bizirikisho by’ingoboka bikoreshwa ryari? Kubera iyihe mpamvu? 71.2

-          Bikoreshwa gusa igihe nta kundi umuntu yabigenza
-          Nta kindi bigirirwa, uretse gusa kugira ngo ikinyabiziga kigere aho kigomba gukorerwa. (à ne pas depasser 20km /h)
155.                      Ibyo bizirikisho bigaragazwa n’iki? 71.2
-          N’icyapa cyera cya mpande enye zingana gifite nibura 30 cm kuri buri ruhande; gishyirwa kuruhande rw’imbere z’ikinyabiziga gikurura.
156.                      Iyo uburemere ntarengwa bwemewe bwa romoroki burenga 750 kgs gc ½ bw’uburemere bw’ikinyabiziga gikurura kirimo ubusa, ibyuma bya feri bikaba bitifunga ubwabyo igihe ikizirikisho cy’ingenzi gicitse, iyo romoroki igomba kugira n’ikizirikisho cyo gutabara gikozwe mu minyururu cyangwa mu nsinga.
157.                      Gutwra ibintu bidashobora kugabanywamo ibice, no gutwa ra ibinyabiziga cg romoroke zikoreshwa mu gutwara ibyo bintu  kandi ibiziranga bikaba birengeje ingero ntarengwa zivugwa mu itegeko bitangirwa uruhushya na Ministiri Ushinzwe gutwara abantu n’ibintu amaze kuvuga ibyangombwa bigomba kuzuzwa kugirango rutangwe. (Art 72.1)
158.                      Iyo uruhushywa rwasabwe rwerekeye ubugari, uburebure cg ubuhagarike rugomba kwandikwaho  itariki,  kandi byaba ngombwa rukandikwaho  isaha ibintu bizatwarirwao nkimwe n’aho bizanyura.72.2
159.                      obanura aya magambo:
-          Ibiziga by’umutambiko (roues d’un esseiu): ni ibiziga biteganye cg bijya gusa n’ibiteganye, uhereye ku murongo ugabanya ikinyabiziga mo kabiri mu burebure. 73.1.a
-          Feri y’urugendo (frein de service): bivuga ubueyo busanzwe bukoreshwa kugirango ikinyabiziga kigende buhoro cg gihagarare (73.1.b)
-           Feri yo guhagarara umwanya munini (frein de stationnement): Bivuga uburyo bukoreshwa ngo ikinyabiziga kigume hamwe mu gihe umuyobozi atakirimo. 73.1.c
-          Feri yop gutabara (frein de secours): Bivuga uburyo bukoreshwa kugirango ikinyabiziga kigende buhoro kandi gihagarare, igihe feri idakora neza. 74.1.d
-          Romoroki: Bivuga ikinyabiziga kigenewe gukururwa n’ikindi kinyabiziga 2.19 cg 74.1.e
-          Makuzungu (semi – remorque): bivuga romoroki yagenewe gufatishwa ku kinyabiziga gikurura kuburyo igice cyacyo kiba kikiryamyeho 2.20
160.                      Ibyerekeye feri (gusoma igazeti art 74 yose)
161.                      Amatara y’ibinyabiziga agomba kuba ateye kubuhe buryo? 75.1

-          Ku buryo nta tara cg akagarurarumuri  by’imbere y’ikinyabiziga bigaragara bitukura
-          Kuba nta tara cg akagarura – rumuri byera cg bisa n’umuhondo  bigaragara ku ruhande rw’inyuma rw’ikinyabiziga, uretse itara ryo gusubira inyuma n’iriranga icyerekezo

162.                      Amatara ashobora kurenga ibiri asa ku kinyabiziga ni ayahe? 75.3

-          Itara ndanga mubyimba (ndangburumbarare)
-          Itara ryerekana icyerekezo
163.                      Utugarura rumuri tuba duteye dute? 75.5

-          Imbere: Umweru
-          Inyuma: Umutuku
-          Utwo mu mbavu: Umuhondo cg icunga rihishije
164.                      Nta tara na rimwe cg akagarura – rumuri bishobora kuba bifunze kuburyo igice cyabyo cyo hasi kimutika cyaba kiri hasi ya 40 cm kuva ku butaka, igie ikinyabiziga kidapakiye. 75.5. ( Amatara ndanga mbere na ndanga nyuma ndetse n’utugarura rumuri ntibishobora kuba hejuru ya 1,90m hejuru y’ubutaka, ikinyabiziga kidapakiye 77.4
165.                      Kubijyanye n’itara kamena bihu n’itara ryo gusubira inyuma, ibyo ntibyubahirizwa. 75.5 ( Utugarura rumuri ahari hejuru ntihashobora kurenza 1,20m 77.5)
166.                      Imbonerahamwe y’amatara cfr art 76.1.a
167.                      Ibinyabiziga bifite uburumbarare burenga 2,10cm bigomba kugira amatara ndanga. 76.1.a.(8).1.2
168.                      Amatara - ndanga agomba kuba adahumisha cg ngo atere abagenzi imbogamizi, kandi agaragara nijoro igihe ijuru rikeye muri 300 mnibura, uhereye imbere n’inyuma h’ikinyabiziga.  Ku binyamitende na velomoteri, iyo ntera iba gusa 100 m. 77.1.
169.                      Utugarurarumuri tubonerwa muri 150m. 77.2
170.                      akagarura - rumuri twa romoroki (80cm) ikuruwe n’ipikipiki kaba ari kamwe ka mpande esatu  ireba hejuru 77.2
171.                      Nta kindi kinyabiziga kitari romoroki kibasha kugira akagarurarumuri ka mpandeshatu.
172.                      Amatara ndangaburumbarare abonerwa muri 200m. 77.5
173.                      Amatara maremare agomba nibura kugeza urumuri muri 200m. 78.1
174.                      Kubinyabiziga bifite ingufu itarenga 125 cm3: 75 m.
175.                      Amatara magufi amurika nibura 40m, iyo ari nijoro. 78.2
176.                      Kubinyabiziga bifite ingufu itarenga 125 cm3: 15m.
177.                      Itara ryo gusubira inyuma ryaka iyo guubira inyuma kubayeho. Ricana urumuri rw’umweru cg muhondo kandi mu ntera itarenga 20m. 78.3
178.                      Itara ryo guhagarara rigomba kwaka iyo feri yo guhagarara ikoreshejwe 79.4
179.                      Ntirishobora kujya ahasumba 1,55m. 79.2
180.                      Amatara ndanga cyerekezo (feux indicateurs) ashobora gufatanywa n’amatara ndanga (feux de position)n’amatara yo guhagarara (feux stop) 80.1
181.                      Amatara ndanga –cyerekezo agomba kugaragara nijoro nibura muri 150,  ku manya nibura muri 20m. 80.3
182.                      Inshruro zimyatsa ni 90, zakwiyongeraho cg zikagabanukaho inshuro 30. 80.5
183.                      Itara rya plaque rigaragara dans 20m, nijoro ikinyabiziga gihagaze. 81
184.                      Iyo amatara yateganijwe atabasha gushyirwa ku kinyabiziga bitewe n’imiterere yacyo cg n’imizigo kikoreye, umuherekeza umwe atwara itara ryera ibumoso imbere undi agatwara itara ritukura inyuma ibumoso. 82.1
185.                      Kuva nijoro kugeza bukeye, umuyobozi w’inyamaswa cg amatungo agomba gutwara itara ry’urumuri rwera cg rw’umuhondo ribonesha impande zose 82.2
186.                      Ihoni ry’ibinyabiziga bigendeshwa na moteri, ryumvikanira muri 100m, na 50m iyo bitare nza umuvuduko wa 50km/h ahategemye kandi bidapakiye 83.1
187.                      Ihoni rya velomoteri ryumvikanira kuri 20m
188.                      Rigpmba kuba rifite ijwi rigiye injyana imwe , rikomeza kandi ridacengera amatwi
189.                      Ibinyabiziga ndakumirwa ndetse n’ibikora kumihanda, bishobora kugira ihoni ridasanzwe83.2
190.                      uturebanyuma 84
191.                      ikirahure,agahanagura – kirahuri 85
192.                      Isonga y’impombo yohereza ibyotsi (échappement) kwerekezwa iburyo bw’ikinyabiziga 86.2.
193.                      Amapine agomba kugira nibura amano afite 1mm z’ubujyakuzimu. Ariko ibyo ntibireba ibinyabiziga bidapakiye kandi bitajya birenza umuvuduko wa 25 kms /h ahategamye. 87.1
194.                      Buri modoka cyanditswe mu Rwanda kigomba kugira uruziga rufasha kuyobora kuruhande r’ibumoso (Art 88.2 (art 1 de l’A.P n° 40/01 du 16/10/2005 modifiant l’art 88 de l’A. P n° 85/01 du 2/9/2002)
195.                      Ikinyabiziga kirenza 40km/h kigomba kugira icerekana umuvuduko 88.3
196.                      Buri kinyabiziga kigomba kugira: - Icyapa kiburira cya mpandeshatu, aghago k’ubutabazi karimo n’ibura 4 ibipfuko, … 88.5
197.                      Nta kinyabiziga gifite moteri gishobora kugenda mu muhanda ahamanuka, igihe moteri itaka cg moteri idakora keretse  igihe ikinyabiziga gikururwa n’ikindi. 88.9



IGICE CYA MBERE (I): AMATEGEKO ABANZA

198.                      Ibisobanuro by’amagambo cfr art 2
199.                      Abakozi babifitiye ububasha  cfd art 3
200.                      Umugenzi uguweho n’impanuka agomba : cfd art 4
201.                      Umugenzi wese uri mu nzira agomba guhita akora iki?

-          Guhita yumvira ibitegetswe n’abakozi babifitiye ububasha

202.                      Ibitegetswe ni: Cfr art 5.2


IGICE CYA GATANU (V): IBIRANGA IBINYABIZIGA

203.                      Ibitabo by’amashakiro byanditsemo numéro z’ibinyabiziga ni : 6, bivuge. 121.1
-          Ibitabo by’amashakiro y’ibinyabiziga by’abikorera ku giti cyabo
-          … Iby’ambasade n’indi miryango ifite ubusonerwe n’abakozi bahakora
-          Iby’ubutegetsi bwa Leta, imishinga ya Leta, ibigo bya Leta
-          ….. Iby’ingabo z’igihugu
-          …... Ibya polisi y’igihugu
-          …… Ibyinjiye mu gihugu by’agateganyo
204.                      Imikoreshereze y’igitabo cy’amashakiro y’ibinyabiziga by’abikorera ku giti cyabo, icy’ibinyabiziga byinjijwe by’agateganyo n’icy’ibinyabiziga by’ambassade n’imiryango ifite ubusonerwe bishinzwe ibiro by’imisoro. Ku bindi bitabo, iteka rya Perezida niryo rishyiraho umutegetsi cg abategetsi babishinzwe. 121.2
205.                      Ibinyabiziga bitemerewe guhabwa plaque zo mu rwanda: 122

-          Ibyinjijwe by’agateganyo n’abantu badasanzwe batuye mu Rwanda, ariko byambaye plaque yo hanze byujuje ibiteganywa n’amasezerano y’i Viyeni
-          Ibyinjijwe n’abasanzwe batuye mu Rwanda ariko, bikaba byujuje ibivuzwe haruguru, mu gihe kitarenze umwaka.

206.                      Ikinyabiziga cyemererwa kugenda mu nzira gusa iyo cyambaye nimero iranga (numéro d’immatriculation) cyahawe 125.2
207.                      Plaques


Urwego
Ikinyabiziga
Plaques
Ibara ry’ibati
Ibara ry’inyuguti
Imbere
Inyuma
Imbere
Inyuma
1
Leta + Ibigo bya Leta
Imodoka
GR 001 A
001A
GR
Umweru
Umuhondo
Ubururu


Moto

001 A
GP



2
Imishinga ya Leta
Imodoka
GP 001 A
001 A
GP
Umweru
Umuhondo
Ubururu


Moto

001 A
GP



3
Abikorera
Imodoka
RAA 001 A
001 A
RAA
Umweru
Umuhondo
Umukara
4

Moto

RAA
001 A


Umuhondo
Umukara
5

Romoroki

RL
0001

Umuhondo
Umkara
6
Ibyavanywe mu mahanga n’abacuruzi
Imodoka
MR A 001
011
MR A
Umweru
Umuhondo
Umukara
7
Ambassade
Imodoka
01CD 01 R
01 R
01 CD
Umweru
Umuhondo
Icyatsi


Amapikipiki

01 R
01 CD

Umuhondo
Icyatsi
8
Ibya za Consula
Imodoka
01CC 01 R
01R
01CC
Umweru
Umuhondo
Icyatsi


Amapikipiki

01CC
01R

Umuhondo
Icyatsi
9
Ibiva mu mahanga by’agateganyo
Imodoka
IT 0001 R
IT
0001 R
Umweru
Umuhondo
Umukara


Amapikipiki

IT
0001 R

Umuhondo
Umukara
10
Izishamikiye kuri UN
Imodoka
01 UN 01 R
01 R
01 UN
Umweru
Umuhondo
Icyatsi


Amapikipiki

01UN
01 R

Umuhondo
Icyatsi
11
Mu mazina bwite
Imodoka
R Kajepe
R Kajepe
Umweru
Umuhondo
Umutuku










208.                      Ikiranga ntego cy’igihugu kigaragara : 128 NB
-          Imbere : Mu nguni y’ibumoso
-          Inyuma : Hejuru mu nguni y’iburyo (32/30)

209.                      Ibinyabiziga bigomba kwandikwaho amazina n’icumbi bya banyirabyo, ku buryo bugaragara imbere kuruhande rw’ibumoso ni ibi bikurikira : 131

-          Ibinyabiziga bikururwa
-          Ibinyabiziga bisunikwa n’abantu
-          Ibinyabiziga bidasorerwa
-          Ibinyabiziga bigendeshwa na moteri byikorera ibio birenga 1.000 kandi bidatwara abantu gusa

210.                      Ikinyabiziga cyose cyagenewe gutwara abantu cyishyuza (bus, taxis, …) kigomba kwandikwaho umubare w’abantu cyagenewe gutwara ku nzugi. 131.3
211.                      Ikinyabiziga cyambaye plaques zo hanze, kitagomba kuguma mu Rwanda cyemerwe kuzigumana igihe cyose gifite uruhushya mpuzamahanga cg inyandiko irusimbura 132.1
212.                      Ibinyabiziga byinjijwe mu gihugu ntibishobora gutangirwa ubuntu cg kugurishwa bigomba kumenyekanishwa ko bikorera mu Rwanda no kuhafatira ibibiranga. 132.3.
213.                      Ugutangwa kw’ibyapa ndanga biri kumwe n’ikarita iranga ikinyabiziga bibanza gutangirwa imisoro igenwa n’iteka rya Minisitiri w’Imari. 135.1
214.                      Buri mezi atandatu, hagenzurwa : 142.a

-          Ibinyabiziga bigenewe gutwara abantu muri rusange
-          Ibinyabiziga bigenewe gutwara ibintu birengeje 3,5 tones
-          Ibinyabiziga bigenewe ibigo byigisha gutwara ibinyabiziga
NB. Ibinyabiziga bisigaye, bikorerwa igenzura biri mwaka. 142. b.

215.                      Iyo ikinyabiziga kitujuje ibisabwa ntigihabwa icyemezo kibyemerera gushyirwa mu muhanda, kandi kigomba kongera gukorerwa igenzurwa ryemeza ko amakosa yakosowe mbere yo guhabwa icyemezo. 143.

Comments

Popular posts from this blog

Imico n’Imyitwarire Biranga Ibimenyetso Bya Horoscope

Amategeko y’umuhanda

Urwenya!